**लडाख हिंसेत चार ठार, ५० हून अधिक जखमी; भाजप कार्यालय, पोलिस वाहन पेटवले; सोनम वांगचुक यांचा उपोषण संपुष्टात**

**लडाख हिंसेत चार ठार, ५० हून अधिक जखमी; भाजप कार्यालय, पोलिस वाहन पेटवले; सोनम वांगचुक यांचा उपोषण संपुष्टात** 

**KDM NEWS विशेष प्रतिनिधी**लेह, २४ सप्टेंबर २०२५** : लडाखला राज्याचा दर्जा व संविधानाच्या सहाव्या अनुसूचीत समावेश करण्याच्या मागणीसाठी सुरू असलेल्या तरुणाईच्या आंदोलनाने हिंसक वळण घेतले. लेह शहरात दगडफेक, आगजनी व पोलिसांवर हल्ल्यांत चार जण ठार तर ५० हून अधिक जखमी झाले. भाजपचे स्थानिक कार्यालय व पोलिस वाहन पेटवण्यात आले, तर शासकीय इमारतींवरही हल्ले झाले. हिंसेनंतर लेहमध्ये संचारबंदी जाहीर करण्यात आली असून, अतिरिक्त सुरक्षा दल तैनात करून परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यात आली.

आंदोलनाची सुरुवात २०२३ पासून झाली असली, तरी गेल्या काही महिन्यांत ती तीव्र झाली. लेह ऍपेक्स बॉडी (LAB) व कारगिल डेमोक्रॅटिक अलायन्सच्या नेतृत्वाखालील हे आंदोलन जमीन हक्क, नोकरी संधी व स्थानिक स्वायत्ततेच्या मुद्द्यांवर केंद्रित आहे. २०१९ मध्ये जम्मू-काश्मीरमधून वेगळे झाल्यानंतर लडाख केंद्रशासित प्रदेश झाला, परंतु स्थानिकांना संरक्षण कायद्यांतर्गत अधिकार नाकारल्याने नाराजी वाढली. मागील ३५ दिवसांत LAB ने उपोषण केले, तर पर्यावरण कार्यकर्ते सोनम वांगचुक यांनी १५ दिवसांचे उपोषण सुरू होते.

मंगळवारी लेह बंदची हाक दिल्यानंतर बुधवारी तरुणांनी भाजप कार्यालयाबाहेर मोर्चा काढला. रोषाने आंदोलकांनी दगडफेक सुरू केली, तर पोलिसांच्या वाहनाला आग लावली. भाजप कार्यालयात घुसून ते पेटवण्यात आले. पोलिसांनी अश्रूधू धुराचे कांड्य व लाठ्या वापरून प्रतिकार केला, परिणामी तीन ते पाच तरुणांना गोळ्यांच्या छळात प्राण गमावावे लागल्याचा दावा वांगचुक यांनी केला. अधिकृत आकडेवारीनुसार चार ठार व ३० ते ५० जखमी असल्याचे सांगितले जाते. दोन महिला आंदोलकांना रुग्णालयात दाखल केल्यानंतर हिंसा भडकली.

वांगचुक यांनी हिंसेमुळे उपोषण संपवले. "शांततेचा मार्ग अपयशी ठरला. तरुणांना थांबण्याची विनंती करतो, अन्यथा आमचा उद्देश धुळीला मिळेल," असे त्यांनी म्हटले. ते हे आंदोलन "जनरेशन झेड क्रांती" म्हणून संबोधले, ज्यात तरुण व महिलांचा मोठा सहभाग आहे.

केंद्र सरकारने ६ ऑक्टोबरला लडाख प्रतिनिधींसोबत चर्चेची बैठक बोलावली असली, तरी हिंसेमुळे चिंता वाढली. लेह प्रशासनाने पाच किंवा त्याहून अधिक व्यक्तींच्या सभांना बंदी घातली. भाजपने काँग्रेसवर दोषारोप केला, तर सरकारने "घटना घडवण्याचा षडयंत्र" असल्याचा संशय व्यक्त केला. LAB ने शांततेच्या वाट्याने पुढे जाण्याचे आवाहन केले असले, तरी लेह प्रशासनाने निर्बंध कायम ठेवले आहेत.

KDM NEWS प्रतिनिधी