**रेशन कार्ड ई-केवायसीची मुदत आज संपली; २३% ग्राहकांचे काम प्रलंबित, मुदतवाढीचा निर्णय केंद्राकडे**

**रेशन कार्ड ई-केवायसीची मुदत आज संपली; २३%   

 ग्राहकांचे काम प्रलंबित, मुदतवाढीचा निर्णय केंद्राकडे**  

**KDM NEWS प्रतिनिधी**मुंबई, दि. ३१ मे २०२५** राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा योजनेअंतर्गत रेशन कार्डधारकांसाठी अनिवार्य असलेल्या ई-केवायसीची मुदत आज, ३१ मे रोजी संपुष्टात आली आहे. मात्र, राज्यातील सुमारे २३ टक्के रेशन ग्राहकांचे ई-केवायसी अद्याप पूर्ण झालेले नाही. यामुळे उर्वरित ग्राहकांना मुदतवाढ मिळणार का, याबाबत संभ्रम निर्माण झाला आहे. हा निर्णय पूर्णतः केंद्र सरकारच्या अखत्यारीत असल्याने राज्य सरकारच्या अधिकाऱ्यांमध्येही स्पष्टता नाही.  

राज्य सरकारने ई-केवायसी न करणाऱ्या ग्राहकांची नावे शिधापत्रिकेतून वगळण्याचा आणि त्यांना धान्य वितरण बंद करण्याचा इशारा दिला आहे. यामुळे लाखो कुटुंबांच्या अन्नसुरक्षेवर परिणाम होण्याची भीती व्यक्त होत आहे.  

**दोनदा मुदतवाढ, तरीही अपूर्ण काम**  

ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी केंद्र सरकार आणि सर्वोच्च न्यायालयाने यापूर्वीच राज्यांना स्पष्ट सूचना दिल्या होत्या. या सूचनांचे पालन करताना, महाराष्ट्र सरकारने यापूर्वी ३१ एप्रिल आणि ३१ मे अशा दोनदा मुदतवाढ दिली. तरीही, ३० मेपर्यंतच्या अहवालानुसार, राज्यातील ६ कोटी ८५ लाख ३६ हजार ५५० रेशन ग्राहकांपैकी केवळ ५ कोटी २६ लाख ६३ हजार ४६६ ग्राहकांनी (७६.८४ टक्के) ई-केवायसी पूर्ण केले आहे. उर्वरित १ कोटी ७७ लाख १ हजार ५४९ ग्राहकांचे (२३.१६ टक्के) ई-केवायसी प्रलंबित आहे.  

**प्रलंबित ई-केवायसीमुळे चिंता**  

ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण न झाल्यास रेशन कार्डधारकांना स्वस्त धान्याचा लाभ मिळणार नाही. ही प्रक्रिया रेशन कार्डशी आधार कार्ड संलग्न करून बायोमेट्रिक पडताळणीद्वारे पूर्ण केली जाते. यासाठी ग्राहकांना जवळच्या रास्त भाव दुकानात किंवा “मेरा ई-केवायसी” ॲपद्वारे घरबसल्या प्रक्रिया पूर्ण करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे. तरीही, तांत्रिक अडचणी, जागरूकतेचा अभाव आणि ग्रामीण भागातील मर्यादित सुविधा यामुळे अनेकांनी ही प्रक्रिया पूर्ण केलेली नाही.  

**मुदतवाढीची शक्यता आणि प्रश्नचिन्ह**  

सध्या केंद्र सरकारकडून मुदतवाढीचा कोणताही अधिकृत निर्णय जाहीर झालेला नाही. यापूर्वी ३० जून २०२४ आणि ३१ ऑक्टोबर २०२४ अशा मुदती जाहीर झाल्या होत्या, परंतु आता पुन्हा मुदतवाढ मिळेल का, याबाबत अनिश्चितता आहे. “हा निर्णय केंद्र सरकारचा आहे. आम्ही फक्त सूचनांचे पालन करतो,” असे एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने नाव न सांगण्याच्या अटीवर सांगितले.  

**ग्राहकांना आवाहन**  

राज्य सरकारने सर्व रेशन कार्डधारकांना तातडीने ई-केवायसी पूर्ण करण्याचे आवाहन केले आहे. “लाभार्थ्यांनी जवळच्या रास्त भाव दुकानात जाऊन किंवा ऑनलाइन पद्धतीने ई-केवायसी करावे. अन्यथा, त्यांना धान्य वितरणापासून वंचित राहावे लागेल,” असे अन्न व नागरी पुरवठा विभागाच्या अधिकाऱ्याने स्पष्ट केले.  

**पुढे काय?**  

ई-केवायसी प्रक्रिया रेशन कार्ड योजनेतील गैरप्रकार रोखण्यासाठी आणि खऱ्या लाभार्थ्यांपर्यंत लाभ पोहोचवण्यासाठी महत्त्वाची आहे. मात्र, प्रलंबित असलेल्या मोठ्या संख्येने ग्राहकांमुळे सरकारसमोर मोठे आव्हान आहे. केंद्र सरकार मुदतवाढ देणार का, की लाखो लाभार्थ्यांची नावे वगळली जाणार, याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.