**पाकिस्तान शेअर बाजारात घसरणीचा भूकंप : भारत-पाक तणावामुळे गुंतवणूकदार भयभीत**
**पाकिस्तान शेअर बाजारात घसरणीचा भूकंप : भारत-पाक
तणावामुळे गुंतवणूकदार भयभीत**
*कराची, ३० एप्रिल २०२५* | KDM NEWS प्रतिनिधी भारत-पाकिस्तानमधील वाढत्या राजकीय आणि लष्करी तणावाच्या पार्श्वभूमीवर पाकिस्तान स्टॉक एक्सचेंज (PSX) मध्ये प्रचंड घसरण नोंदवली गेली. जम्मू-काश्मीरमधील पहलगाम येथे २२ एप्रिल २०२५ रोजी झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यात २६ नागरिकांचा मृत्यू झाल्याने भारताने आक्रमक भूमिका घेतली आहे. या हल्ल्याला भारताने पाकिस्तानच्या दहशतवादाला खतपाणी घालण्याचा आरोप लावला असून, त्यानंतरच्या कारवायांनी पाकिस्तानी गुंतवणूकदारांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
### **पहलगाम हल्ल्याने तणाव वाढला**
पहलगाममधील दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारताने कठोर पावले उचलली. सिंधू जल करार निलंबित करणे, अटारी सीमा बंद करणे, पाकिस्तानी नागरिकांचे व्हिसा रद्द करणे आणि राजनैतिक संबंध तोडणे यासारख्या कारवायांनी तणाव शिगेला पोहोचला आहे. भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी लष्कराला "पूर्ण स्वातंत्र्य" देत हल्ल्याला प्रत्युत्तर देण्याचे आदेश दिले. पाकिस्तानचे माहितीमंत्री अताउल्लाह तारार यांनी बुधवारी दावा केला की, भारत पुढील २४ ते ३६ तासांत लष्करी कारवाई करू शकतो. या वक्तव्यानंतर पाकिस्तानच्या शेअर बाजारात खळबळ उडाली.
### **KSE-100 निर्देशांक ३,६७९ अंकांनी कोसळला**
पाकिस्तान स्टॉक एक्सचेंजचा KSE-100 निर्देशांक बुधवारी ३,६७९ अंकांनी घसरला, ही गेल्या अनेक वर्षांतील सर्वात मोठी घसरण आहे. मंगळवारीही बाजार २,२०० अंकांनी खाली आला होता. या घसरणीमुळे कराची स्टॉक एक्सचेंजचे बाजार भांडवल ७०,००० कोटी पाकिस्तानी रुपयांनी कमी झाले. परदेशी गुंतवणूकदारांनी मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक काढून घेतल्याने बाजारातील घबराट वाढली. PSX ची वेबसाइटही काही काळ बंद पडल्याने गुंतवणूकदारांचे धाबे दणाणले.
### **आर्थिक संकटाला तणावाची जोड**
पाकिस्तानची अर्थव्यवस्था आधीच अस्थिर आहे. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीने (IMF) यंदाच्या आर्थिक वाढीचा अंदाज २.६% पर्यंत खाली आणला आहे. भारताने पाकिस्तानी विमानांना हवाई हद्दीतून प्रवास बंदी केल्याने विमान वाहतूक क्षेत्राला फटका बसला आहे. पाकिस्तान पेट्रोलियम लिमिटेडसारख्या कंपन्यांनी मार्च २०२५ पर्यंत नऊ महिन्यांत २५% कमी नफा नोंदवला, ज्यामुळे बाजारातील नकारात्मक भावना तीव्र झाली.
### **गुंतवणूकदार काय म्हणतात?**
FRIM व्हेंचर्सचे शहबाज अशरफ यांनी सांगितले, "भारत-पाक तणावामुळे गुंतवणूकदार सावध झाले आहेत." टॉपलाइन सिक्युरिटीजचे मोहम्मद सोहेल यांनीही भू-राजकीय अनिश्चिततेचा बाजारावर परिणाम होत असल्याचे नमूद केले. "बाजार सध्या तणावाला प्रतिसाद देत आहे, आर्थिक मूलभूत घटकांना नाही," असे स्ट्रेट्स इन्व्हेस्टमेंट मॅनेजमेंटचे मनीष भार्गव यांनी स्पष्ट केले.
### **भारतातील बाजारावरही परिणाम**
भारतातील BSE सेन्सेक्स आणि निफ्टी ५० निर्देशांकांनी शुक्रवारी अनुक्रमे १,००० आणि २४,००० अंकांखाली घसरण अनुभवली. तथापि, आनंद राठी रिसर्चनुसार, भारताचा निफ्टी ५० निर्देशांक अशा संकटांमध्ये लवचिक राहिला आहे. गेल्या संघर्षांमध्ये (कारगिल युद्ध, उरी, बालाकोट) बाजारात केवळ १-२% घसरण झाली होती. तणाव वाढल्यास निफ्टी ५-१०% घसरू शकतो, परंतु ही घसरण तात्पुरती असेल, असा विश्लेषकांचा अंदाज आहे.
### **पुढे काय?**
भारत-पाक तणाव कमी होण्याची चिन्हे नाहीत. संयुक्त राष्ट्रांचे सरचिटणीस अँटोनियो गुटेरेस यांनी दोन्ही देशांना संयम राखण्याचे आवाहन केले आहे. भारताने फ्रान्सकडून २६ राफेल मरीन विमाने आणि स्वीडनकडून रॉकेट लॉन्चर्स घेतल्याने पाकिस्तानच्या चिंता वाढल्या आहेत. पाकिस्तानच्या शेअर बाजारातील घसरण भू-राजकीय अनिश्चितता आणि लष्करी कारवाईच्या भीतीचे परिणाम आहे. गुंतवणूकदार आता पुढील घडामोडींवर लक्ष ठेवून आहेत.
