### **१ मेपासून एटीएममधून पैसे काढणे महागणार; RBI चा मोठा निर्णय**
### **१ मेपासून एटीएममधून पैसे काढणे महागणार;
RBI चा मोठा निर्णय**
**KDM NEWS*प्रतिनिधी **मुंबई, २८ एप्रिल २०२५** | * सर्वसामान्य नागरिकांच्या खिशाला येत्या मे महिन्यापासून आणखी एक झटका बसणार आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) एटीएममधून पैसे काढण्याच्या शुल्कात वाढ करण्यास हिरवा कंदील दाखवला आहे. नवीन नियम १ मे २०२५ पासून देशभरात लागू होणार असून, यामुळे एटीएम वापरणाऱ्या ग्राहकांना प्रत्येक अतिरिक्त व्यवहारासाठी जास्त शुल्क मोजावे लागणार आहे.
#### **शुल्कवाढ किती?**
RBI च्या नव्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, मोफत मर्यादेनंतर प्रत्येक एटीएम व्यवहारासाठी ग्राहकांना २३ रुपये + GST शुल्क आकारले जाईल. यापूर्वी हे शुल्क २१ रुपये + GST इतके होते. म्हणजेच, आता प्रत्येक व्यवहारासाठी ग्राहकांना २ रुपये जादा द्यावे लागतील. ही वाढ किरकोळ वाटत असली, तरी वारंवार एटीएम वापरणाऱ्या ग्राहकांच्या खिशावर याचा परिणाम होणार आहे.
#### **मोफत व्यवहार मर्यादा कायम**
RBI ने मोफत व्यवहार मर्यादेत कोणताही बदल केलेला नाही. मेट्रो शहरांमध्ये इतर बँकांच्या एटीएममधून दरमहा ३ मोफत व्यवहार करता येतील, तर नॉन-मेट्रो क्षेत्रात ही मर्यादा ५ व्यवहारांची आहे. स्वतःच्या बँकेच्या एटीएममधून बहुतांश बँका ५ मोफत व्यवहार देतात. या मर्यादेनंतरच सुधारित शुल्क लागू होईल.
#### **वाढीमागील कारण काय?**
RBI च्या म्हणण्यानुसार, एटीएमच्या देखभालीचा खर्च, पायाभूत सुविधांचा वाढता खर्च आणि इतर बँकांच्या ग्राहकांना सेवा देण्याचा खर्च वाढल्याने ही शुल्कवाढ आवश्यक ठरली आहे. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) च्या शिफारशींनंतर RBI ने हा निर्णय घेतला आहे.
#### **बँकांची तयारी**
HDFC बँक, SBI, ICICI बँक, कोटक महिंद्रा बँक यासारख्या मोठ्या बँकांनी आपल्या ग्राहकांना नवीन शुल्काबाबत माहिती देण्यास सुरुवात केली आहे. HDFC बँकेने जाहीर केले की, “१ मे २०२५ पासून, मोफत मर्यादेनंतर एटीएम व्यवहार शुल्क २३ रुपये + GST इतके असेल.” SBI नेही असाच बदल जाहीर केला आहे, परंतु त्यांनी काही विशेष सुविधा कायम ठेवल्या आहेत. ज्या ग्राहकांचे सरासरी मासिक शिल्लक १,००,००० रुपयांपेक्षा जास्त आहे, त्यांना SBI च्या एटीएमवर अमर्याद मोफत व्यवहार करता येतील.
#### **ग्राहकांवर कसा परिणाम?**
ही शुल्कवाढ विशेषतः त्या ग्राहकांना भारी पडेल, जे मोफत मर्यादेपेक्षा जास्त व्यवहार करतात. तज्ज्ञांचे मत आहे की, ग्राहकांनी UPI, मोबाइल बँकिंग किंवा डेबिट कार्ड पेमेंट्ससारख्या डिजिटल पर्यायांचा वापर वाढवावा. यामुळे एटीएमवरील खर्च कमी होऊ शकतो.
#### **डिजिटल बँकिंगला चालना**
RBI चा हा निर्णय कॅशलेस अर्थव्यवस्थेला प्रोत्साहन देण्याच्या दिशेने टाकलेले पाऊल मानले जात आहे. डिजिटल पेमेंट्सचा वापर वाढवण्यासाठी बँकाही ग्राहकांना प्रोत्साहित करत आहेत. SBI ने यापूर्वीच डिजिटल चॅनेल्सना प्राधान्य देण्यासाठी काही नियमांत बदल केले आहेत.
#### **ग्राहकांनी काय करावे?**
- **मोफत मर्यादेचा उपयोग**: बँकेच्या मोफत व्यवहार मर्यादेचा पुरेपूर फायदा घ्या.
- **डिजिटल पर्याय**: UPI, नेट बँकिंग किंवा कार्ड पेमेंट्सचा वापर करा.
- **एटीएम निवड**: शक्यतो स्वतःच्या बँकेचे एटीएम वापरा.
- **बॅलन्स तपासणी**: मोबाइल अॅप किंवा नेट बँकिंगद्वारे बॅलन्स तपासून अतिरिक्त शुल्क टाळा.
#### **निष्कर्ष**
एटीएम शुल्कवाढीमुळे ग्राहकांना आपल्या आर्थिक सवयींवर पुनर्विचार करावा लागणार आहे. डिजिटल बँकिंगचा अवलंब करून आणि सावधगिरीने एटीएम वापरून ग्राहक आपला खर्च नियंत्रणात ठेवू शकतात. बँकांनीही ग्राहकांना या बदलांबाबत जागरूक करण्यासाठी पावले उचलली आहेत.
**स्रोत**: KDM न्यूज प्रतिनिधी, वृत्तसंस्था.
